(Đường dẫn đến khung thành) - Bao nhiêu ngày lắng nghe, chờ đợi tin về Cazorla rồi, vẫn chẳng biết anh này đá đấm thế nào, nên nhân lúc ra quán net ngồi, mớ mở xem dăm ba clip về anh. Giả như (nói giả như thôi nhé!), anh về Arsenal, Arsenal ta sẽ trở thành như thế nào?
1. Cazorla là ai?
Cazorla, 28 tuổi, từng thi đấu cho 4 CLB là Real Oviedo, Villarreal, Recreativo và Malaga.
Cazorla, cũng giống như Arteta, không may mắn sinh ra vào thời điểm mà người Tây Ban Nha "được mùa tiền vệ". Ở nước ta, La Liga không phổ biến như Premie League, thành ra số người biết đến Cazorla, ngoài fan Liverpool, trước mùa hè này là không nhiều.
Tôi được xem cách Cazorla thi đấu, hoàn toàn là nhờ những clip của người có tên là Zouzinho trên Youtube. Ngày nay, để tìm hiểu về một cầu thủ hoàn toàn xa lạ, chúng ta gần như không gặp phải một khó khăn nào như thời gian trước. Cái gọi là "phát hiện mới" kiểu như Kos của ta, Chicharito của MU... một vài mùa giải trước trở nên hiếm hoi hơn nhiều. Hơn nữa, Cazorla thực sự là một ngôi sao ở La Liga.
Tôi đánh giá rất cao Cazorla, không phải nhờ cặp mắt nhìn người của GS, mà còn vì chính những gì anh làm được mà tôi có thể nhìn thấy.
2. Năng lực của Cazorla
Cazorla không phải là một cầu thủ to cao. Anh chỉ cao chưa đến 170cm, thậm chí còn thấp hơn cả một vài ngôi sao thấp bé khác như Xavi, Iniesta. Nhưng nếu nói về lối chơi, thay vì giống với đa số những cầu thủ thấp bé ở La Liga khác, sử dụng lối chơi giàu kỹ thuật, né tránh so kè thể lực cá nhân, Cazorla thi đấu mạnh mẽ hơn nhiều. Ở anh, đó là một tiền vệ sáng tạo kiểu Iniesta có thói quen thi đấu của Tevez. Anh mạnh mẽ trong những lần dốc bóng, nhanh nhẹn và gọn gàng trong tiếp bóng, thường xuyên hạ thấp trọng tâm để kềm bóng trước truy cản thay vì tránh né, thích di chuyển bó vào trong, thay vì dạt biên tạt cánh như đa số các cầu thủ chạy cánh khác (đa số, có nghĩa là tỷ lệ lớn hơn trong số những cầu thủ chạy cánh)... Santi Cazorla, đó là một cầu thủ mà khi đặt anh vào một vị trí càng tự do, thì năng lực của anh càng được thể hiện.
Tôi cực kỳ thích mẫu cầu thủ như Cazorla: Bứt tốc đoạn ngắn cực hay dù tốc độ có giới hạn, xử lý bóng tốt với cả hai chân, thi đấu lăn xả, chuyền ngắn và đệm bóng 1 chạm chính xác, nhãn quan chiến thuật chưa hẳn đã sắc sảo, nhưng cực kỳ nhạy bén, trọng tâm thấp, di chuyển không bóng tốt, sút xa cũng hay... Ở Malaga, anh được xem như là một tiền vệ cánh có khả năng thi đấu tốt ở trung tâm, nhưng theo tôi, với những phẩm chất đặc biệt của mình, anh hẳn sẽ xứng đáng hơn với một cách gọi khác - "một tiền vệ tấn công có khả năng đá tốt ở hai bên cánh".
Bóng đá hiên đại, như đã bàn rất nhiều lần, buộc cầu thủ hiện đại có thể hình không tốt dạt ra những vị trí xa xôi hơn so với khung thành đối phương, để đảm bảo an toàn cho họ, đồng thời, những vị trí được mệnh danh như là "trái tim của đội bóng" có thể không còn nằm ở trung tâm, hoặc chí ít là ổn định tại một vị trí nào đó nữa. Điều này khiến cho lối đá của đội bóng trở nên thiên lệch hơn, nhưng cũng biến ảo, và nguy hiểm hơn, xuất phát từ bất kỳ một khu vực nào có mặt "trái tim". Silva ở MC, Cesc của ta những năm trước đây, Mata ở Chelsea, Gerrard ở Liverpool, Oezil ở Real..., ngoại trừ Xavi do lối đá tương đối đặc biệt của Barcelona, và Pirlo ở tuyển (tôi không xem Serie A nên không rõ anh ở Juve đá thế nào) do chính sự đặc biệt của anh. Cazorla ở Malaga cũng vậy! Anh là một tiền vệ cánh, nhưng có lẽ ta nên gọi anh bằng một cái tên mỹ miều hơn - "Tiền vệ cánh trung tâm", thay vì là một "cầu thủ chạy cánh người TBN"
Đối với một cầu thủ chạy cánh thuần tuý, ba yêu cầu quan trọng bậc nhất lần lượt phải là: Khả năng tạt bóng, tốc độ, và chuyền bóng. Theo Walcott của ta chỉ có 2 cái đầu, Gervinho có 2 cái sau, như Young, Valencia và Nani của MU thì có cả 3, còn như Messi, Ronaldo thì thậm chí còn hơn như thế nhiều. Cazorla chỉ có 1 - chuyền bóng - ít quan trọng nhất trong cả 3. Nếu như là một cầu thủ chạy cánh thuần tuý, Cazorla chỉ là một cầu thủ tầm thường. Song, Cazorla lại không phải là một cầu thủ chạy cánh.
Cazorla lại không thích hợp để trở thành một tiền vệ trung tâm kiểu như Arteta. Một trong khá nhiều lý do khiến cho mùa hè vừa rồi, chúng ta có Arteta thay vì anh, là khả năng điều tiết nhịp độ trận đấu. Cazorla chuyền bóng cực tốt, nhất là với những đường bóng ngắn và trung bình ở tốc độ cao, thậm chí là một chạm ở khu vực dày đặc cầu thủ đối phương, nhưng lại hoàn toàn tầm thường trong những đợt tấn công do chính anh phát động (tầm thường, tức là trong thế so sánh với chính những cầu thủ cùng đẳng cấp với anh). Sự xông xáo ở vị trí tiền vệ trung tâm chỉ thích hợp với mẫu cầu thủ càn quét kiểu Song, Mikel, Macherano..., hoặc tiền vệ con thoi như Gerrard, không thích hợp với cầu thủ cầm trịch trận đấu. Tiền vệ cầm trịch thừa xông xáo có thể khiến đội bóng thi đấu với một thái độ gấp gáp hơn, từ đó dễ đứt gãy đội hình ngay từ vị trí tranh chấp quan trong nhất với đối thủ.Có lẽ chính vì vậy mà Cazorla phải bỏ rơi vị trí trung tâm của mình mà di chuyển lên một vị trí khác, cao hơn, ít bị ảnh hưởng rộng hơn và tự do di chuyển hơn - để những cầu thủ trung tâm "hoà nhã" hơn có thể trám lại vị trí cho anh. Phải chăng HLV của Malaga là một người cầu toàn?
Song, khi giải quyết kiểu như thế, Cazorla, giống với Arshavin, bị mất đi quá nửa phạm vi hoạt động. Tiền vệ cánh là vị trí rất rộng theo chiều dọc, nhưng lại cực kỳ hạn chế ở phương ngang. Họ phải di chuyển vào trong với thời gian lớn hơn nhiều so với vị trí trung tâm, thậm chí đôi khi bị xiết chặt đường vào, dẫn đến buộc phải dốc bóng sâu hơn vào góc sân để hạn chế không gian hoạt động của đối phương, dùng kỹ thuật đẩy họ vào thế "càng đông càng khó", hoặc kéo giãn đội hình mà tạt cánh, nhưng vì thế cũng ít sáng tạo hơn. Arshavin giống với Cazorla - bứt tốc tốt, nhưng tốc độ khó duy trì, tạt cánh cũng không tốt lắm, cho nên đối phương dễ bắt bài. Hậu vệ cánh ở La Liga không có nhiều cơ hội đối đầu với cầu thủ chạy cánh thực thụ, nên Cazorla vẫn có thể tung hoành đôi chút, nhưng ở PL thì lại khác, nên Arshavin bắt đầu sa sút. Mẫu cầu thủ kiểu như hai anh này, ưu thế tuyệt vời của họ là nhãn quan chiến thuật, nơi một cầu thủ lách qua một vài cầu thủ khác không có ý nghĩa gì nếu so với một đường chuyền tầm thấp xuyên qua rừng hậu vệ, chứ không phải kỹ thuật cá nhân!
Tôi ủng hộ Arshavin thi đấu ở vị trí tiền vệ tấn công trung tâm, nơi mà cũng giống khi đá cánh, chuyện anh mất bóng sẽ chẳng quá quan ngại so với tiền vệ trung tâm, nhưng khác hẳn đá cánh, anh có phạm vi hoạt động theo phương ngang nhiều hơn hẳn, nơi mà bộ óc sáng tạo của đội trưởng tuyển Nga không còn phải cắm đầu cắm cổ nhìn bóng để dắt qua một vài cầu thủ khác, mà ngẩng cao nhìn ngắm đồng đội di chuyển, để đưa ra những đường chuyền cắt xẻ hàng thủ đối phương. Nhưng nếu như có Cazorla, thì tôi lại khăng khăng rằng, anh sẽ thi đấu tốt hơn hẳn nếu được trao vị trí y chang như Arshavin sẽ có. Cazorla, trên lý thuyết so với Arshavin thì chuyền bóng và sự sắc sảo trong nhãn quan không bằng, so với người cũ của Arsenal - Cesc (và biết đâu, với tương lai của Ramsey) thì tầm nhìn không rộng hơn, so với Rosicky thì không sáng tạo bằng... Nhưng Cazorla lại nhanh nhạy hơn hẳn. Thực tế là, chưa có một cầu thủ nào lại khiến tôi ấn tượng bằng những đường chuyền một chạm "bén ngót" như Cazorla. Chuyền 1 chạm là một việc không dễ, chuyền 1 chạm lại ứng với hướng di chuyển xuyên qua hàng loạt cầu thủ đối phương thì lại càng khó. Người chuyền không phải cuốn đồng đội di chuyển theo đường chuyền của mình, mà là bị cuốn theo hướng di chuyển của đồng đội. Cuốn theo, nhưng lại khiến cho sự di chuyển trở nên vô cùng đặc biệt. Ở đây, tốc độ cao chính là chìa khoá.
Tôi bắt đầu nghi ngờ sự xuất hiện của Arteta ở Arsenal khi xem đoạn clip về Cazorla, cũng giống như từng nghi ngờ sự xuất hiện của Vemaelen khi Koscielny xuất hiện. Cặp đôi V-K tỏ ra tương hợp một cách lạ kỳ với nhau bất kể những lỗ hổng xuất hiện giữa họ trong thời gian đầu mùa giải đầu tiên của Kos. Một đoạn trên tạp chí Arsenal của AFCVN ta, đại ý là:
Arsene Wenger lần lượt mua các cầu thủ khác nhau trong những thời điểu khác nhau giống như là có một tính toán nào đó, khiến cho khi họ vừa thi đấu cùng nhau, đã giống như đã được lập trình sẵn ngay từ trước là để dành cho nhau vậy
Một cầu thủ thích hợp cho những đợt tấn công với tốc độ cao bất ngờ, và một cầu thủ thi đấu ở một vị trí thấp hơn là chuyên gia cầm trịch, và điều tiết nhịp độ...
3. Nếu như có duyên...
Nếu như Cazorla đến Emirates, điều đầu tiên tôi cho rằng, đó có thể là một sự cải cách về mặt chiến thuật quan trọng thứ hai trong triều đại Arsene Wenger, sau cuộc cải cách hậu kỳ C1 năm 2006. Trong cuộc cải cách lần thứ nhất, phong cách thi đấu pass and rush của thế hệ vàng Arsenal với hai đỉnh cao là 49 trận bất bại và vào đến chung kết C1 biến mất, cùng lúc với nó là sự xuất hiện của lối đá hoa mỹ trong cầm bóng, áp đặt trong lối chơi, và nắn nót trong dứt điểm (Người ta thường nói Arsenal trẻ hoá độ hình, nhưng lại ít nói đến chuyện cải cách về triết lý bóng đá, mặt dù vấn đề con người rốt cục cũng chỉ để phục vụ cho cải cách về triết lý bóng đá mà thôi!). Đến nay, có thể xem, vì nhiều lý do, GS dường như công nhận một vài sai lầm nào đó trong cuộc cải cách trước, để tiến hành cuộc cải cách lần thứ hai, với Gervinho, Arteta, Podolski, Giroud, và có thể sẽ là Cazorla - những cá nhân giống như hài hoà hơn giữa hai loại cầu thủ thuộc hai thế hệ trước về tốc độ, sức mạnh, hiệu quả với kỹ thuật, sáng tạo, hoa mỹ. Đừng nói với tôi về Bergy và Flamini - Song - Walcott! Thời đại nào cũng có những cầu thủ đi ngược lại với triết lý chung để đảm bảo sự cân bằng.
Nếu như Cazorla đến Emirates, Robin Van Persie sẽ quan trọng với chúng ta hơn hầu hết các tiền đạo còn lại. Kỹ năng chuyền bóng của Cazorla, như đã nói ở trên, khiến cho tốc độ và sự tinh quái trong di chuyển, bản năng sát thủ... của một tiền đạo trở nên thực sự quan trọng. Tôi không nói Giroud không có bản năng sát thủ như Robin, nhưng đó là một sát thủ kiểu khác, lạnh lùng, sắc sảo, và lặng lẽ hơn mẫu cầu thủ thể lực. Tôi không cần Robin trở thành một Bergy khi lối đá thay đổi! Thời đại này không còn là thời đại mà một người như Bergy có thể tung hoành dễ dàng như trước. Tôi chỉ cần một Robin sát thủ! Robin, có lẽ sẽ vì Cazorla mà ở lại. Khi mà Cesc đã đi, còn Ramsey thì không thể chuyền cho anh những đường chuyền như Cesc, Robin khó nhọc hơn, nhưng khi Cazorla đến, Robin lại được tự đổi mới bằng những đường chuyền...lạ hơn.
Nếu Cazorla đến Emirates, Chamakh có thể sẽ trở thành một bản hợp đồng "lỗi mốt". Chamakh là bản hợp đồng cuối cùng của một phong cách chơi bóng sau cải cách thứ nhất. Tôi rất thích Chamakh khi anh ở Bordeaux, từng nghĩ sự xuất hiện của anh ở Arsenal là vì quyết tâm biến Arsenal trở thành một đội bóng có số cá nhân phối hợp đàn áp lối chơi nhiều hơn cả Barca (9 người). Nên nhớ, Arsenal cải cách sau trận thua Barca, lần nào cũng muốn quyết chiến với Barca. Barca mới chính là đối thủ quan trọng nhất cho mọi cải cách ở Emirates! Chamakh có vẻ không phù hợp với lối chơi của Cazorla, ngoại trừ thói quen sút xa và di chuyển sâu của Cazorla. Nếu có Chamakh, Cazorla sẽ nhút nhát hơn trong những đường chuyền tốc độ cao - sở trường lớn nhất của mình, để tự biến mình thành một tiền vệ sát thủ. Chamakh sẽ làm hạn chế Cazorla, bất kể rằng anh cũng có thể khiến cho Cazorla toả sáng nhờ ghi bàn. Nếu có Chamakh, người phía sau anh phải là Arshavin, hoặc nên là một cái tên không phải Cazorla.
Nếu Cazorla đến Emirates, GS có thể sẽ phải thay đổi thói quen dùng người của mình. Mọi vị trí, trừ hàng hậu vệ, đã trở nên chật chội hơn, lựa chọn nhân vật số 1 cho 1 vị trí, và dùng họ trong hầu hết các trận đấu như trước sẽ khiến cho những người trẻ thui chột, còn những người có năng lực sa sút. Đội bóng có Cazorla, cùng Posky, Giroud đã trở nên đa dạng hơn, đương nhiên cũng khó bắt bài hơn. Lý thuyết của GS là "sự khác biệt xuất phát từ cùng một vị trí", cho nên sự đa dạng mà GS sắp có, đương nhiên là con bài quý báu của ông. Lẽ nào GS lại muốn tự tay xé bỏ nó?
Nếu như Cazorla đến, mùa giải sang năm hẳn sẽ có biến động lớn!
Trúc Phong
Đường dẫn đến khung thành
