Thứ Bảy, 26 tháng 10, 2013

Barcelona dưới thời Martino

(Đường dẫn đến khung thành) - La Liga đã đến rất gần với trận El Classico thứ 167, tờ Zonalmarking đã nói gì về Martino - HLV mới của Barcelona - trong những trận đấu đầu tiên của ông ở Barca?

Thực ra, trong khi hàng loạt các đội bóng lớn ở châu Âu tiến hành thay đổi HLV, Barcelona có lẽ đã không để cho Gerardo Martino và chính đội bóng của mình trở thành một phần của "trào lưu" đó nếu như Tito Vilanova, HLV của họ, gặp vấn đề về sức khoẻ.

Barcelona trước thời Martino:


Một trong những lý do quan trọng khiến cho nhiệm vụ của Martino ở Barcelona trở nên phức tạp hơn, và là lý do chủ yếu khiến cho HLV này được lựa chọn để thay thế người tiền nhiệm, đó là làm thế nào để thay đổi cách tiếp cận trận đấu cho đội bóng Catalan.

Điều này vốn dĩ ra là HOÀN TOÀN KHÔNG THỂ ĐƯỢC! Tuy nhiên, thất bại kinh hoàng 7-0 bất chấp việc kiểm soát hoàn toàn thế trận trong cả 2 lượt đấu với Bayern Munich ở bán kết Champions League mùa giải trước là một trong những cú sốc thực sự, khiến cho Barcelona buộc phải suy nghĩ lại về phong cách chơi bóng ưa thích của mình.

Trong các cuộc tranh luận về lối chơi, người Catalunya lo ngại rằng, sẽ có những Baryern thứ 2, thứ 3... sẽ tiếp tục đánh bại Barcelona trong tương lai nếu như họ không nhanh chóng cải tiến Tiki-Taka của mình. Thứ nữa, vấn đề về tranh chấp bóng bổng, các pha cố định, cuộc chiến thể lực và khả năng chơi bóng hai bên cánh cũng đều là những vấn đề luôn là nỗi ám ảnh của Tiki-Taka.

Thực ra, nếu như Vilanova không gặp vấn đề về sức khoẻ, trận đấu với Bayern có thể đã ít trở nên tồi tệ đến như thế. Người ta dễ dàng nhớ đến một thông điệp in trên áo trong của cầu thủ ghi bàn mặc dù nó chỉ diễn ra chưa đến 1 phút, nhưng lại không thèm nhớ đến việc chiếc ghế HLV của Tito Vilanova đã để trống đến tận 3 tháng tính đến trước trận đấu với Bayern. Tất nhiên, ông đã bị buộc phải trở lại băng ghế huấn luyện trong trận bán kết đó, nhưng có lẽ mọi thứ đã là quá trễ.

Với một CLB, việc để trống ghế HLV trưởng lâu đến thế có thể là một vấn đề thực sự: Cường độ tập luyện, sự tập trung của cầu thủ, tinh thần thi đấu của cả đội... Đó là chưa kể, trợ lý của Tito Vilanova, ông Jordi Roura có vẻ như không có đủ khả năng dẫn dắt đội bóng. Hẳn nhiên, không thể hạ thấp vinh quang trong chiến thắng của Bayern, nhưng ít ra, với một Barca toàn vẹn hơn, có lẽ họ sẽ không thể thắng tới 7 bàn như vậy.

Dù sao, các CLB đều phải rút ra được bài học từ những thất bại của mình. Và rõ ràng, Barca cần phải thay đổi.

Martino trước khi cập bến Barcelona:

Barcelona rõ ràng là muốn tìm kiếm một HLV có phong cách phù hợp với triết lý bóng đá của mình: Cầm bóng, pressing, và sử dụng sơ đồ 4-3-3. Và những điểm tương đồng rõ ràng trong tư duy bóng đá của Martino và Pep Guardiola khi cả hai cùng là học trò của Marcelo Bielsa là một trong những nền tảng thuyết phục. Như Jonathan Wilson từng nói:
Chơi bóng trong một đội hình sáng tạo và giàu cảm xúc của ông Bielsa năm 1992, Martino chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi triết lý kiểm soát bóng, chạy chỗ, và pressing.

Ed Malyon của tờ Daily Mirror viết:
[Martino] là một HLV có phong cách phù hợp hoàn hảo với đội bóng chủ sân Camp Nou, một phong cách cân bằng hơn nhiều so với người thầy của mình (Bielsa) - người đã tạo ra hẳn một trường phái bóng đá - và giống như việc Pep Guardiola chịu ảnh hưởng từ Bilbao của Bielsa, Martino có lẽ sẽ biến Barcelona thành một phiên bản nâng cấp từ Newell của Bielsa ngày nào.






Mặc dù vậy, đội bóng của ông Martino còn có thể thể hiện một khuôn mặt hoàn toàn khác, như Paraguay phòng thủ kín kẽ ở  World Cup 2010 và Copa America 2011. Ở World Cup, họ đã suýt làm thay đổi cả chức vô địch khi Cardozo đá hỏng 1 quả penalty trong trận tứ kết với Tây Ban Nha, trận đấu mà hàng tấn công đội tuyển xứ Bò tót bị tê liệt hoàn toàn. Ở Copa, mọi thứ thậm chí còn tuyệt vời hơn khi Paragauy tiến thẳng đến chung kết với 5 trận hoà liên tiếp và nghiền nát theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng Uruquay trong trận chung kết bằng lối chơi pressing tổng lực. Đương nhiên, với một đội bóng như Barcelona, Martino chẳng việc gì phải chơi phòng thủ như vậy cả!

Rupert Fryer của SouthAmericanFootball.co.uk nói:

12 tháng cùng với "Boring-Paraguay", Martino đã cho cả thế giới thấy rằng, ông là một HLV rất biết cách thích nghi, rằng ông là người có thể bước ra khỏi cái bóng của chính mình để chơi bóng thực dụng bất cứ khi nào đội bóng cần.





Thay đổi lối chơi?

Đã có những thay đổi nhỏ trong lối chơi của Barca mùa này. Neymar đến, David Villa, Thiago Alcantara và Eric Abidal, những người đã không chơi quá 17 trận mùa trước, phải ra đi. Nhưng đội hình xuất phát của Barca gần như không thay đổi, và thay vì hướng ánh nhìn đến Neymar, mọi suy nghĩ đều tập trung vào triết lý bóng đá của Martino.

Cuộc tranh luận này càng trở nên sôi nổi sau chiến thắng 4-0 tại Rayo Vallecano vào tháng trước. Rõ ràng kết quả chẳng có gì khác biệt, nhưng Rayo dã cầm bóng đến 54% trong trận đấu đó. Nên nhớ, suốt từ thời của Pep Guardiola đến nay, Barcelona chưa bao giờ để bất kỳ đối thủ nào giữ bóng nhiều hơn trong một trận đấu.

Thống kê đó không nói lên rằng Barca đã thi đấu kém đi! Pedro Rodriguez đã ghi bàn từ một pha phản công mẫu mực khiến cho Carlo Ancelotti - HLV của Real, đối thủ trực tiếp của Barcelona phải thốt lên: "Thật ngạc nhiên! Một Barcelona chơi phản công!"

Cùng với việc tỉ lệ chuyền bóng chính xác của Barcelona trong trận đấu đó vẫn thuộc vào loại tốt nhất của họ trong vòng 5 năm trở lại đây, tỉ lệ kiểm soát thấp nói lên rằng, người Catalan đã thôi cố gắng giành lại quả bóng nhanh nhất có thể như họ đã từng làm trước đây.

Từ các cầu thủ:

Gerard Pique đã nói thế này trước khi Martino đến:
Chúng tôi đã chơi bóng dưới sự huấn luyện của các HLV homegrown trong nhiều năm qua với Pep và Tito. Triết lý chơi bóng của chúng tôi được phát huy triệt để đến mức cả đội bóng gần như đã trở thành nô lệ cho nó. Và giờ đây, Tata đến.Ngoài triết lý bóng đá gần tương tự về khả năng cầm bóng, ông ấy còn mang đến cho chúng tôi những cách thức tiếp cận trận đấu mới mẻ hơn trong một số trường hợp. [Giả như], nếu đội bóng đang chịu áp lực tấn công, một pha bóng dài lên phía trên để kéo lùi đối thủ lại và cho bạn thêm thời gian để...thở là điều cần thiết.

Nếu như chúng ta có thể phản công thì tốt hơn nên tận dụng điều đó. Toàn đội đang cần phải cải thiện ở một vài chỗ, và mỗi cầu thủ đều phải nắm cho được điều mà HLV thực sự muốn họ làm. (Cesc Fabregas)

Càng có nhiều cách tiếp cận trận đấu càng tốt! Một lúc nào đó, bạn sẽ thấy rằng có một số cách giải quyết trận đấu tốt hơn là chuyền bóng lòng vòng bên ngoài vòng cấm địa, kiểu như là sẽ "đổ xe bus 2 tấng" trước khung thành và sẵn sàng tung những pha phản công chết người. (Messi)
















Một số người sẽ cảm thấy không hài lòng khi Barcelona đã không thể chiến thắng về tỷ lệ chuyền bóng trong trận đấu với Vallecano. Emiliano Contreras của tờ Marca đưa ra 5 câu hỏi về phong cách của Martino(1), trong đó có 2 câu quan trọng là: Tại sao Azulgranas lại từ bỏ khả năng kiểm soát bóng vượt trội đã từng đưa họ lên đỉnh cao thể giới? Tại sao vai trò của những cầu thủ như Xavi và Iniesta lại trở nên ít quan trọng chưa từng thấy như vậy? Điều đó khẳng định rằng, Rayo đã thực sự vượt qua Barca trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát bóng nhờ những đường chuyền được phát động từ những vị trí rất thấp.


Bản sắc:

Để biết vấn đề bản sắc của Barcelona dưới thời Martino, trước tiên cần phải nắm rõ về cái cách mà hệ thống cũ của họ đã hình thành. Từ kết quả của những tình huống ngẫu nhiên cho đến hình thành một bản sắc thi đấu độc đáo nhất của bóng đá hiện đại.

Khởi nguyên của nó, đương nhiên, là từ Guardiola, một fan cuồng nhiệt của đội bóng xứ Catalan từ khi còn nhỏ, và được chính tay Johan Cruyff đưa vào đội trẻ, giao cho vị trí tiền vệ kiến thiết trung tâm. Về sau, khi sự nghiệp bắt đầu xuống dốc, ông vẫn tiếp tục khẳng định niềm tin về lối bóng đá ban bật (passing football). Khi trở thành HLV, ông có 1 năm ở Barcelona B để từng bước củng cố niềm tin cho chính mình và CLB. Và Pedro và Sergio Busquets là những trái ngọt đầu tiên.

Với đội 1, ông đã sử dụng một đội hình "cây nhà lá vườn" hoàn toàn, từ thủ môn cho đến các hậu vệ, tiền vệ, và tiền đạo. Bộ ba "tiền vệ nguyên tử" của ông không chỉ là những cầu thủ xuất sắc của La Masia, mà còn là những người coi ông là thần tượng. Cesc Fabregas trở về quê hương với mong muốn được khoác trên mình chiếc áo số 4 lẫy lừng của ông. Cuối cùng, Tito Vilanova, với gene La Masia, sắm vai hoàn hảo trong vai trò trợ lý.

Đó là điều mà không ai không biết. Báo chí và các phương tiện truyền thông đã nhắc đi nhắc lại đến hàng nghìn lần trong suốt 5 năm qua.

Nhưng liệu có một Culé, hay thậm chí là cổ động viên trung lập nào lại cảm thấy vui mừng khi thứ bản sắc phải mất đến hàng nhiều thập kỷ để hình thành của đội bóng Tây Ban Nha lại dễ dàng bị một kẻ ngoại đạo từ Argentina xa xôi khước từ? Barcelona của Pep Guardiola sẽ chết và có lẽ sẽ phải mất mười năm, hai mươi năm, hay thậm chí là ba mươi năm và xa hơn nữa, một đội bóng siêu việt như thế mới có thể được hồi sinh. Martino vẫn sẽ khai thác được những điểm mạnh của Barcelona, nhưng đơn giản, ông không phải là người của La Masia.

"Các bạn đang có 1 HLV không đến từ La Masia hoặc Hà Lan" - Martino nhẹ nhàng khẳng định.

Phòng thủ:

Một lý do khiến đội hình của Martino bị nghi ngờ nhiều hơn hai người tiền nhiệm là vì ông (hoặc CLB) đã không ký hợp đồng bất kỳ một trung vệ mới nào trong kỳ chuyển nhượng vừa qua. Hai HLV trước đó có thể đã có Javier Mascherano, Alex Song, Sergio Busquet để trám vào vị trí trung vệ khi cần, nhưng đó là khi Gerard Pique không trồi sụt phong độ, Carles Puyol không gặp vấn đề thể lực, và Eric Abildal chưa ra đi.

Một cách nhìn khác, rõ ràng, Barcelona đang cố gắng tiếp tục phát huy những điểm mạnh của mình, thay vì giải quyết những điểm yếu. Điều này rõ ràng khiến cho Barcelona trở nên thú vị hơn từ góc nhìn chiến thuật. Thực tế mà nói, có vẻ như mọi chuyện đang biến chuyển theo chiều hướng ít kỷ luật hơn, đặc biệt là với một Alex Song đã thi đấu không tốt suốt mùa giải đầu tiên của mình.

Điều tích cực nhất ở đây có lẽ là sự kỳ vọng vào một Marc Bartra đang tiến bộ rất nhanh.

Thực ra, không thể đánh giá hàng phòng thủ Barcelona theo kiểu cô lập quan hệ giữa các tuyến như thế được! Rõ ràng là theo chiến thuật tổng thể, Barcelona đã không quá cần một trung vệ khi họ đang cầm bóng. Lập luận của Guardiola là, các tiền vệ của ông có thể đảm nhiệm vai trò này hoàn hảo: Trong một đội hình dâng cao, các trung vệ phải thường xuyên chơi bóng ở... giữa sân, và hậu vệ chỉ đơn giản là một khái niệm về vị trí (chứ không phải vai trò), hoán chuyển vị trí và chạy chỗ là tất cả những gì cần thiết để làm hệ thống phòng thủ trở nên hoàn hảo.

Tuy nhiên, không phải lúc nào đội bóng cũng nắm quyền kiểm soát bóng. Và sự yếu kém của vị trí trung vệ sẽ lộ rõ khi đội bóng không áp đặt được lối chơi lên đối thủ. Và nếu Martino không cảm thấy phiền lòng khi đội bóng của ông phải chịu áp lực tấn công từ đối thủ, như trận gặp Rayo, thì một trung vệ thực sự là điều cần thiết. Tương tự như vậy, nhiều người cũng cho rằng nếu Barcelona cần một kế hoạch B cho các phương án tấn công khi cách tấn công cũ bị vô hiệu hoá, thì họ cũng cần phải có 1 trung vệ đích thực nào đấy. Đại loại thế.

Pressing:

Tiếp theo sau, ta phải xét xem Barcelona đá pressing đến mức nào. Martino từng là 1 HLV cực kỳ thích lối đá pressing toàn cục khi còn là HLV ở Argentina. Hệ quả là, một vài ngôi sao ít có thói quen phòng thủ như Messi cũng được yêu cầu phải pressing tích cực hơn. Messi chịu phòng thủ một cách chăm chỉ, đó thực sự là một thay đổi quan trọng.

Nhưng Paco Remez, HLV của Rayo, cũng thừa nhận rằng, đội bóng của ông đã cầm bóng tốt hơn vì Barca chủ động đá thấp thay vì gây áp lực. Barca của Martino đã cho thấy sự linh hoạt trong lối chơi thay vì chăm chăm cướp bóng bằng mọi giá như trước đây: "Rất khó để pressing khi đối phương chơi bóng dài, vì thế, điều quan trọng là anh cần tập trung khi bóng đã vượt qua phần sân nhà."

"Pressing không chỉ phụ thuộc vào cách bạn tập luyện, mà còn phụ thuộc vào niềm tin và động lực chơi bóng của các cầu thủ." Theo Guardiola, cả đội thường bắt đầu mệt mỏi khi bước sang mùa xuân, và gần như kiệt sức khi bước sang giai đoạn sau của Champions League. Barcelona có thể pressing mãi? Jonathan Wilson cho rằng, thật là quá hi hữu khi một đội bóng chơi pressing tích cực như Barcelona lại có thể thống trị bóng đá châu Âu trong 3 năm liên tiếp. Thực sự, với chức vô địch La Liga thứ 5 trong kỷ nguyên của mình, Barcelona có vẻ đã hụt hơi khá nhiều so với danh hiệu thứ tư, danh hiệu cuối cùng dưới thời Guardiola. Có vẻ như Barcelona đã bắt đầu thay đổi thói quen, pressing tích cực hơn ở một số trận đấu, và thụ động hơn ở các trận còn lại.

Bóng bổng:

Barcelona hoàn toàn yếu đuối với những pha bóng bổng. Trong chiến thắng 3-2 trước Sevilla ở Nou Camp, Barcelona tỏ ra dễ bị tổn thương đến kinh ngạc trong các tình huống cố định. Trong trận gặp Valencia cũng tương tự, Helder Postiga bắt vô lê từ một pha tạt bóng và đánh đầu ở góc gần đã suýt khiến Barcelona phải ngậm ngùi chia điểm.

Điều này có nguyên nhân hoàn toàn dễ hiểu: Các hậu vệ của Barca thiếu chiều cao. Ngoài ra còn có một vấn đề khác: Tại sao Martino lại quyết định thay đổi hệ thống phòng thủ khu vực thành hệ thống 1 kèm 1 trong các pha phạt góc? Không phải Barcelona ít chiến thắng trong các pha đối đầu trên không hơn trước, mà là số lượng các pha đối đầu tăng lên, hệ quả là họ thủng lưới gần gấp đôi so với thời gian trước.

Sự kết hợp của 3 yếu tố: Chủ động chơi thấp, thiếu sự bổ sung vào vị trí trung vệ và thay đổi hệ thống phòng ngự khiến Barcelona giành nhiều thời gian hơn cho phòng thủ, và có lẽ, sẽ dễ bị thủng lưới hơn. May mắn là Victor Valdes đang có phong độ rất tốt.


Tiền vệ:

Sergio Busquets có thể là cầu thủ quan trọng  thứ 2 của Barcelona (sau 1 người quá hiển nhiên là Messi), trong thời gian gần đây, vị trí đó càng được củng cố. Anh gần như đã đóng những vai trò hoàn toàn khác nhau trong mỗi trận:

- Trận thắng 4-1 trước Real Sociedad, anh đá lùi sâu đến mức gần như là một trung vệ thứ 3 (một phần do Real Sociedad chơi 2 tiền đạo - điều khá hiếm ở La Liga), nhưng trong trận đó, anh chỉ đơn thuần là đá thấp hơn thay vì làm biến đổi toàn bộ cấu trúc đội hình thành 3-4-3 như thời Guardiola.

- Busquets cũng có thể chơi pressing tuyệt hay. Trong chiến thắng 3-2 trước Valencia, anh đoạt bóng từ một vị trí rất cao trong đội hình trước khi chuyền bóng cho Neymar dứt điểm. Một pha bóng tương tự ngay sau đó đã tạo điều kiện cho Fabregas chọc khe, và Messi mở tỉ số.

- Trận gặp Sevilla, Busquets đá rất rộng trước khi cắt bóng. Kết quả là Iniesta kiến tạo cho Alves ghi bàn.

Busquets thực sự quan trọng ở 2 khía cạnh chủ yếu: Bảo vệ các trung vệ khỏi các pha tấn công của đối thủ và hỗ trợ các tiền vệ trong vai trò tạo áp lực. Thể lực sung mãn và óc phán đoán vị trí khó ai bì kịp bên trong anh chính là món quà vô giá với chiến thuật phòng thủ của Barcelona.


Quay trở lại câu hỏi của  Contreras Emiliano, rằng tại sao Xavi và Iniesta lại ít quan trọng hơn dưới thời Martino. Ta có thể thấy rằng, hai cầu thủ này đã không hoàn toàn là chính mình trong thời kỳ đỉnh cao của sự nghiệp nữa.

Phong độ của Iniesta vẫn rất tốt. Thống kê mùa giải vừa rồi cho thấy, số pha kiến tạo của anh đã cao đến kỷ lục. Điều này khiến người ta không ngừng ngạc nhiên, rằng vì sao trước đây anh lại có ít cơ hội tạo ra đường chuyền quyết định đến như vậy.

Nhưng Xavi thì không thể chiến thắng gánh nặng tuổi tác lâu thêm nữa. Anh vẫn là một cầu thủ tuyệt vời. Có lẽ vẫn còn ở đẳng cấp thế giới. Phong độ của Xavi từ 2008 đến 2011 thực sự quá ấn tượng: Một tiền vệ phi thường, ông chủ của hầu hết mọi trận đấu lớn anh có mặt. Như trận thắng 6-2 trước Real Madrid hồi 2009, Xavi có 4 pha kiến tạo và tỷ lệ chuyền bóng gần như tuyệt đối. Mùa giải tiếp theo, nếu như Casillas không chiến thắng Messi 2 lần trong các pha đối đầu, số bàn kiến tạo của Xavi có lẽ là 4 chứ không phải "chỉ" 2. Trận bán kết World Cup 2010 gặp Đức, anh di chuyển nhiều nhất, chuyền bóng nhiều nhất, và là tác giả của pha kiến tạo dẫn đến bàn thắng duy nhất. Đó mới chỉ là 3 ví dụ.


Xavi có lẽ chỉ hơi sa sút một chút. Nhưng chừng đó là quá đủ để Martino có quyền hoài nghi về khả năng chuyền bóng của cả đội. Lẽ ra, đây là thời điểm Xavi nên dừng bước, và nhường vị trí cho một cầu thủ sẽ thay thế anh trong tương lai. Nhưng Fabregas, người được kỳ vọng sẽ thế chỗ Xavi, lại không phải mẫu cầu thủ của những đường chuyền siêu kỷ luật như anh. Fabregas thích chuyền bóng sáng tạo hơn. Và đó là lý do người nhạc trưởng già vẫn phải ở lại.

Mất Thiago có lẽ là một sai lầm. Cầu thủ 22 tuổi này đã quyết định sẽ trở thành một tiền vệ trung tâm hàng đầu của Pep Guardiola ở Bayern thay vì là một tiền vệ trung tâm hàng đầu của Barca. Trao cơ hội cho Song và đẩy Busquets lên cao hơn có lẽ là một quyết định dễ hiểu.

Vì sao ảnh hưởng của Xavi vẫn cứ bị hẹp lại trong khi tỷ lệ chuyền bóng chính xác của anh (93%) vẫn cao nhất La Liga? Nếu như hầu hết mọi trận đấu lớn của Barcelona gần như đều cầu mong đến khả năng chiến thắng vấn đề tuổi tác và đẳng cấp quá khứ của Xavi, Martino tốt hơn hết nên bắt đầu tìm kiếm một phương án giải quyết trận đấu khác, nếu không, tất cả sẽ trở thành quá trễ.

Thực tế, Xavi và Iniesta chỉ mới cùng xuất hiện 1/2 số trận đấu chính thức của Barcelona mùa này.

Pedro và Sanchez:

Pedro vẫn luôn là cầu thủ tấn công phù hợp nhất của Barcelona. Anh không có tài như Messi, Neymar, Henry, Ibrahimovic, Eto’o hay Villa, nhưng anh biết mình cần phải làm gì, ở đâu, khi nào cần gây áp lực, khi nào cần chạy chỗ, và chạy chỗ như thế nào... vì anh luôn là một phần thống nhất của đội bóng. Anh có thể vui vẻ làm chim mồi để Messi mặc sức toả sáng, nhưng cũng có thể lập hattrick khi cần. Với một Barcelona chơi phản công, Pedro có thể sẽ còn toả sáng nhiều hơn nữa.

Mặc dù đôi khi cũng toả sáng, Sanchez vẫn gây thất vọng. Anh không có đủ những kỹ năng cần thiết (đúng ra là những kỹ năng phù hợp) để tương thích với lối chơi cả đội. Nhiều lần, lối chơi của Neymar và Messi khiến anh phát cáu. Vì sao ư? Vì đối với anh, học tập cách chơi bóng của Pedro: Ít cá nhân hơn, và đơn giản hơn. Dù sao, hành động chấp nhận làm mồi nhử để Messi ghi bàn trong trận gặp Ajax khẳng định rằng, anh có thể thay đổi.

Vì những khác biệt về lối chơi, Pedro chắc chắn sẽ được ưu tiên hơn trong những trận đấu quan trọng, như El Classico, còn với những đối thủ như Sociedad, thì để Sanchez đá cạnh Messi và Neymar cũng chẳng có vấn đề gì.

Neymar

Neymar là một cầu thủ cực kỳ tài năng, cũng là người có khả năng chơi bóng rất đồng đội. Anh vừa thể hiện được kỹ năng điều khiển bóng tuyệt vời, vừa có thể phối hợp hoàn hảo với Messi để đảm bảo không "lấn át" thiên tài người Argentina.

Điều đáng tranh luận là: Liệu một người như Neymar có cần thiết cho Barcelona của Messi hay không? Câu trả lời là có. Sự thiếu vắng Messi trong một số trận đấu quan trọng của Barcelona mùa giải trước đã chỉ ra rằng, đội bóng cần một nhóm siêu cầu thủ trong đội hình thay vì quá phụ thuộc vào Messi. Và hẳn nhiên, nếu Messi không thích điều này, HLV có thể lý giải rằng, Neymar có xu hướng dạt trái nhiều hơn, và khu trung tâm cũng như lệch phải vẫn là thánh địa của Messi.

Khi Messi vắng mặt, Neymar lập tức trở thành trung tâm của mọi đường lên bóng - điều mà không phải cầu thủ tấn công tài năng nào cũng có thể ngay lập tức thích ứng. Danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất trận trong chiến thắng 4-1 trước Valladolid với 1 bàn và 1 pha kiến tạo là minh chứng cho thấy phẩm chất thiên tài đó trong anh.

Messi:

Messi nói, anh thực sự rất phấn khích khi người đồng hương đến từ Rosario là Martino đến làm HLV cho Barcelona. Trước khi ông đến, số 10 của Barca đã không tiếc lời ca ngợi HLV này.

Nhưng vấn đề của Messi là anh đã bị thay ra đến 2 lần trong 2 trận đấu chính thức của Barcelona gần đây. Sự thật là Messi không thích bị thay ra, chí ít là anh muốn nâng cao kỷ lục ghi bàn của mình. Nhưng Martino không nghĩ thế! Ông muốn bảo vệ anh khỏi những chấn thương không cần thiết.

Messi không chấn thương đã là một món quà tuyệt vời dành cho Barca. Trên thực tế, anh rất ít khi chấn thương. Nhưng mùa giải trước, chấn thương hi hữu của anh đã khiến Barcelona gặp khó khăn vào giai đoạn sau của Champions League. Và Martino sẽ không muốn gặp lại xui xẻo đó. "Tôi có nhiệm vụ phải bảo vệ các cầu thủ của mình. Đặc biệt là anh ấy. Messi quá quan trọng cho những thời điểm quyết định của đội bóng."

Một điểm thú vị khác là vai trò của Messi trong đội hình. Không có bất kỳ một nghi ngờ nào về vị trí tốt nhất dành cho Messi khi nhìn thấy những kỷ lục ghi bàn mà anh lần lượt xô đổ vào khoảng 2 mùa giải trở lại đây. Trong mùa giải cuối cùng của mình, đôi khi Guardiola cũng cho Messi đá hẹp hơn, và nhường vị trí "số 9 ảo" cho Sanchez, nhưng đó chỉ đơn thuần là những thử nghiệm.

Câu hỏi được đặt ra là, liệu Messi có được phép chơi như 1 "số 9 ảo" như dưới thời của Guardiola hay không? Trước đây, trong sơ đồ không tiền đạo thực sự, Messi thường được xếp lệch phải. Eto'o hoặc Henry (sau này là Villa và Pedro) được yêu cầu đá cao hơn, thu hút các hậu vệ cánh và tạo khoảng trống cho cầu thủ người Argentina di chuyển vào trung tâm để chơi như một "số 10" thay vì "số 9".

Nhưng mọi thứ đã thực sự thay đổi. Ngày nay, người ta hiếm khi nhìn thấy Messi chơi bóng kiểu như thế. Anh vẫn tham gia lên bóng, vẫn phối hợp và là một phần của hệ thống, nhưng anh ở lại vị trí cao nhất trên hàng công lâu hơn, và gần như trở thành một tiền đạo thuần tuý. Nghe có vẻ bình thường, nhưng vị trí mới của anh lại là một trong những cuộc cách mạng chiến thuật thực sự.

Trong những trận đấu cân bằng, Messi đá lùi sâu hơn để thực hiện vai trò kép: Vừa hỗ trợ xây dựng lối chơi, vừa xâm nhập vòng cấm để dứt điểm. Bàn thắng thứ 3 trong trận gặp Valencia là một trong những ví dụ cụ thể: Có Messi, Barca chiếm ưu thế hoàn toàn về số lượng tiền vệ trước khi trực tiếp ghi bàn. Ngoài ra, anh cũng có thể để mặc các tiền vệ phía sau thực hiện nhiệm vụ chiếm lĩnh thế trận để thi đấu như một tay săn bàn thuần tuý.

Với Martino, Messi thi đấu gần giống một tiền đạo thực sự hơn bao giờ hết: Anh thực hiện ít hơn khoảng 10 đường chuyền/trận so với trước đây, nhưng lại sút nhiều hơn một ít.

Sơ đồ:

Ban đầu, Guardiola là 1 HLV trung thành của sơ đồ 4-3-3. Nhưng về sau, cùng với sự phát triển của lối chơi toàn đội và sức mạnh của "số 9 ảo", ông lần lượt thử nghiệm 3-4-3 với hàng tiền vệ kim cương, và thậm chí là 3-3-4. Guardiola luôn tìm mọi cách đẩy cao đội hình để chơi một thứ bóng đá tấn công mạnh mẽ, đè bẹp mọi đối thủ.

Với Martino, ông vẫn chưa có ý định rời khỏi 4-3-3. Có vẻ như Barcelona của ông ít di chuyển hoán đổi vị trí , yếu quyết của lối chơi cầm bóng áp đặt trận đấu của Guardiola. Và vì thế, ngoài sự phối hợp giữa Pedro và Alves, về mặt sơ đồ chiến thuật, Martino không tạo được nhiều ấn tượng.

Busquets đá thấp, Messi nhô cao, nghĩa là hình dạng sơ đồ của Barca gần như cố định. Một vài trận đấu đầu mùa giải đã cho thấy, có vẻ như chỉ có một mình Fabregas, cầu thủ đang thể hiện rất tốt trong mùa này, là được phép chơi tự do. Nhưng liệu anh ta có được chơi tự do như thế trong những trận đấu lớn? Gần nhất là El Classico tối nay?

Ta vẫn chưa thấy được, đội hình của Martino sẽ chống lại các đối thủ lớn như thế nào. Và vì thế, sẽ rất thú vị khi chờ đợi những biến thể chiến thuật của ông lần lượt xuất hiện. Một trong số đó là đặt Iniesta vào một vị trí tự do khác để kết hợp với Fabregas, nhưng trong trường hợp đó, ông phải hi sinh Neymar.

Messi cũng không thích bị kéo ra khỏi vị trí ưa thích của mình. Và vì thế, có thể Martino sẽ bị chê trách vì có quá ít các phương án sắp xếp, nhất là khi Champion Leagues bắt đầu vòng đấu Knock out, và các kế hoạch A đều lẫn lượt bị bắt bài.

Chuyền dài?

Barca đã chuyền dài nhiều hơn, giống như cái cách mà họ đã làm trước khi Guardiola đến, thời mà họ kiểm soát bóng một cách tự nhiên và không hoàn toàn bị ám ảnh bởi nó. "Chúng tôi không muốn thay đổi phong cách chơi bóng của CLB. Nhưng Rafael Marquez hồi 5 năm trước cũng rất hay chuyền dài" - Martino nói - "Nghĩa là chúng tôi đang mở rộng lối chơi thay vì thay đổi nó"


Victor Valdes đã tung ra đến 20 đường chuyền vượt tuyến trong chiến thắng 4-0 trước Rayo Vallecano, và 16 đường chuyền trong số đó không có địa chỉ cụ thể" - Guillem Balague nói.

Martino lý giải: "Rayo đá ép sân rất tốt, và thật khó để tiếp tục sử dụng những đường chuyền ngắn. Chúng tôi đã có những phương án chuyền dài, và đấy là lúc sử dụng chúng."


Tỷ lệ chuyền dài của Barcelona thực ra là thấp hơn mùa giải trước. Nhưng điều làm họ trở nên khác biệt là những đường chuyền vượt tuyến để tấn công trực tiếp đối phương. Chiến thắng 1-0 trước Celtic là một ví dụ điển hình.

Việc sử dụng những đường chuyền vượt tuyến để xé toang hàng phòng ngự đối phương không chỉ giúp cho Barcelona tận dụng triệt để những điểm mạnh của Neymar, Fabregas, Pedro, và Sanchez, mà còn là tiền đề để họ có cơ hội dứt điểm nhiều hơn so với trước. Hẳn nhiên, hậu quả là họ sẽ không dễ dàng kiểm soát bóng như trước, và triết lý "giữ bóng để phòng ngự và tấn công" sẽ không còn sử dụng được nữa.

Kết luận:

Trong những trận đấu đầu tiên, rõ ràng, Martino đang tìm mọi cách để hoà hợp phong cách chơi bóng đã từng giúp Barcelona lên đỉnh thế giới với những cách thức tiếp cận trận đấu đa dạng hơn: Đầu tiên là cách thức chuyền và luân chuyển bóng, cố gắng giữ tỉ lệ giữ bóng ở mức cao nhất, nhưng tăng cường các pha chuyền vượt tuyến để tấn công hoặc giải toả áp lực cho tuyến sau; tiếp theo là tháo bỏ chút ít tính kỷ luật ở hàng tiền vệ để bổ sung vào đó một cỗ máy tấn công thực sự (Messi). Pressing vẫn là một phần quan trọng trong lối chơi của Barcelona, nhưng có thể sẽ không được sử dụng trong một vài thời điểm để duy trì thể lực; phản công cũng được bổ sung vào hệ thống vận hành.

Hẳn nhiên, tất cả chỉ mới là bắt đầu, và Barcelona còn cần phải đợi đến những trận El Classico và các đối thủ thực sự ở Champions League mới có thể chứng minh được sức mạnh. Nhưng có lẽ, Barcelona đã thực sự tìm thấy một HLV hoàn hảo cho mình - người hiểu rõ khả năng của đội, nhưng đủ tỉnh táo để phá vỡ truyền thống trong một khoảnh khắc để biến đội bóng trở nên khó lường hơn.

-------------
(1) 5 câu hỏi của Emiliano:
1/Tại sao vai trò của những cầu thủ như Xavi và Iniesta lại trở nên ít quan trọng chưa từng thấy như vậy?
2/ Tại sao Victor Valdes nhiều lần được chọn là cầu thủ xuất sắc nhất trong một đội hình ra sân có rất nhiều cầu thủ hàng đầu thế giới?
3/  Tại sao Azulgranas lại từ bỏ khả năng kiểm soát bóng vượt trội đã từng đưa họ lên đỉnh cao thể giới?
4/ Sau từng ấy năm, tại sao đây mới là lần đầu tiên chúng ta nghe Messi nói rằng "có thể sẽ có một ngày chúng tôi cần phải đỗ "xe bus 2 tấng" trước khung thành?
5/ Tại sao Pique cảm thấy mình cần phải khẳng định: "Chúng tôi đã là nô lệ của Tiki-Taka"?

Trúc Phong
Dịch từ: Zonalmarking

Share this article :

Share

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More