(Đường dẫn đến khung thành) - Gần 6 năm trôi qua, thật khó để có thể mô tả chính xác những gì mà Jose Mourinho đã làm được ở Porto. Nhìn vào những cái tên như Deco, Ricardo Carvalho, Maniche và Costinha, phản ứng đầu tiên của tất cả mọi người là: À! Porto đã có rất nhiều hảo thủ.
Nhưng thực ra, đội bóng này gần như không có bất kỳ một cầu thủ nổi bật nào cho đến khi hai bản hợp đồng mua được từ hai câu lạc bộ hết thời của Liga Sagres (VĐQG Bồ Đào Nha) là Nuno Valente từ Leiria và Paolo Ferreira từ Vitoria de Setubal xuất hiện.
Hai bản hợp đồng trên là một dấu ấn của Mourinho, trong 2 mùa liên tiếp sau đó, cả 2 đều nằm trong danh sách những hậu vệ cánh tốt nhất châu Âu. Khi đến Anh, Valente và Ferreira đã không thể hiện được quá nhiều khi phải thi đấu bên cạnh những trung vệ tầm thường, nhưng khi ở Porto, với sự hỗ trợ của 3 tiền vệ trụ, họ đã chơi thực sự xuất sắc: Lên công về thủ không thua gì bộ đôi Cafu - Roberto Carlos ở Brazil.
Bên cạnh đó, chiến thuật của Porto thời điểm đó là tương đối đơn giản với sơ đồ 4-3-1-2. Hẳn nhiên, đó chẳng phải là một sơ đồ mới mẻ nào. Tuy nhiên, phải khẳng định rằng không có bất kỳ một thắc mắc nào khi đánh giá đây là đội hình thi đấu kỷ luật nhất trong số 20 đội hình trong danh sách. Hàng thủ Porto đã sử dụng bẫy việt vị cực kỳ hiệu quả, thường xuyên dâng cao đội hình và khiến tiền đạo nào của đối phương "lố đà" ở hầu hết các pha tấn công. Hàng tiền vệ đã thi đấu gắn kết như từng bộ phận của một cơ thể chứ không phải một nhóm đơn thuần. Và Mourinho thường xuyên thay đổi các tiền đạo của mình sau cho phù hợp nhất với từng đối thủ một.
Đội hình này thường được mô tả là một đội hình phòng thủ, nhưng thực tế, Mourinho đã có cách tiếp cận trận đấu hết sức linh hoạt để đưa ra những điều chỉnh khác hẳn với các đối thủ khác nhau. Trong trận tứ kết Champions League Porto đã đánh bại một Lyon giau mơ mộng với tỷ số 4-2 trong một trận đấu mở. Sau đó, trong chiến thắng 1-0 trước Deportivo La Coruna trong trận bán kết, hàng phòng thủ của họ đã có một màn trình diễn tuyệt vời, để rồi, bàn thắng trên chấm Penalty của Riazor đã tiễn Deportivo rời sân chơi lớn nhất cấp CLB ở châu Âu.
Trận chung kết với Monaco là một trận đấu tuyệt vời: Hai đội bóng đều là bất ngờ của giải của hai HLV trẻ tài năng đã tạo nên một trận đấu mãn nhãn trên một sân vận động mới. Monaco đã thiếu may mắn khi vắng đội trưởng Ludovic Giuly vì chấn thương nên đã thay đổi sơ đồ chiến thuật từ 4-3-3 sang 4-4-2. Porto không bỏ lỡ cơ hội, chiếm lĩnh hoàn toàn khu trung tâm, Carlos Alberto như chạy vào chỗ không người ghi bàn mở tỉ số cho Porto. Sang hiệp hai, Porto còn làm được điều tuyệt vời hơn: Kéo đến 7 cầu thủ về án ngữ trước khung thành và chỉ tấn công với 3 người, nhưng Deco và Aleynichev đã ghi đến 2 bàn từ các tình huống phản công.
Không ai biết được rằng, liệu thế giới sẽ có thể chứng kiến một lần nữa hình ảnh của nhà vô địch Champions League là một đội bóng nhỏ từ một nền bóng đá kém phát triển như Porto ngày ấy hay không khi mà sự thống trị của Big four, Barcelona, và Milan trong những năm gần đây đã khiến giải đấu châu Âu trở thành cuộc chiến của riêng họ. Có lẽ, điều duy nhất chúng ta có thể hi vọng lúc này là những nỗ lực của Michel Platini trong việc giải quyết các vấn đề bất bình đẳng của bóng đá châu Âu.
Nhưng thành tích của Porto không chỉ ở Champions League. Mourinho cũng đã vô địch UEFA Cup vào mùa giải trước đó, vô địch Liga Sagres hai lần liên tiếp, đoạt 1 Portuguese Cup (1 lần á quân), và 1 siêu cúp Bồ Đào Nha.
Quan trọng nhất, Porto 2002-2004 đã giới thiệu với thế giới người đàn ông sẽ đi vào lịch sử bóng đá thế giới như là một trong những HLV vĩ đại nhất mọi thời đại. Một người chưa từng thi đấu bóng đá chuyên nghiệp với tư cách cầu thủ, người có công việc đầu tiên liên quan tới bóng đá là thông dịch viên cho Bobby Robson ở Sporting Lisbon, và là người hiện đang nắm giữ hàng loạt kỷ lục: Bất bại 130 trận cùng Porto, Chelsea và Inter (bài viết được thực hiện trước khi Mourinho sang Real). Mourinho vẫn còn một tương lai phía trước, và câu chuyện về Special One có lẽ chỉ mới bắt đầu, nhưng ông sẽ chẳng bao giờ khiến cả thế giới phải sững sờ vì chức vô địch Champions League của mình nữa!
Trúc Phong
Nguồn: zonalmarking
